ใครๆก็คงอยากเป็นคนความจำดี จำเก่ง จำเร็ว จำแม่นกันทั้งนั้น 

แต่ในบางโอกาสเราก็ไม่อยากเป็นคนอย่างนั้น เราอยากจะมีความทรงจำแบบอัลไซเมอร์ด้วยซ้ำกับเรื่องบางเรื่อง โดยเฉพาะเวลาที่เราเลิกกันแล้ว

 

หากใครเคยมีโอกาสดูการแข่งขันจำแม่น คงต้องตกใจกับความสามารถในการจำของผู้เข้าแข่งขันแน่ๆ ที่จำการเรียงของไพ่ได้เป็นสำรับๆ จำรายละเอียดของเรื่องเล่าที่แสนยืดยาว คุณคงตกใจมากขึ้นไปอีก ว่าคนเหล่านี้อาจจะไม่ได้เป็นคนสมองดี หรือ IQ สูงแต่อย่างใด แต่พวกเขาฝึกฝนวิธีการจำไม่ให้ลืมมาจนพร้อม ไม่ต่างอะไรกับนักกีฬาวิ่งมาราธอน ที่ซ้อมมาอย่างดีก่อนจะแข่งจริง (กระทั่งมีนักข่าวคนหนึ่งที่ไปทำข่าวเรื่องการแข่งขันความจำ แล้วเกิดสนใจ เลยไปฝึกดูบ้าง ปรากฏว่าปีถัดไปเขาดันได้เป็นแชมป์ความจำของอเมริกา) 

 

แต่หากเป็นเรื่องลืมล่ะ เราจะฝึกให้ลืมเรื่องสักเรื่อง หรือคนสักคนได้บ้างมั้ย ดูจะเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ยังไงไม่รู้นะครับ ฝึกให้ลืมเนี่ย ยิ่งพยายามจะลืม หน้ายิ่งลอยมา ยิ่งจำยิ่งกว่าเก่าอีก สมกับวลี “อยากลืมกลับจำ” จริงๆ

 

แต่จะบอกข่าวดีให้ครับ ว่าการฝึกให้ลืมเนี่ย มันมีจริงๆ แล้วก็ทำเป็นงานวิจัยจริงจังซะด้วย

 

เรื่องการลืมเนี่ย ซิกมันด์ ฟรอยด์ ปรมาจารย์แห่งวงการจิตวิทยาที่ใครๆก็รู้จัก ก็พูดถึงไว้ครับ เขาบอกว่า การลืมเรื่องราวที่เราไม่ต้องการเนี่ยมันทำได้นะ โดยการผลักมันให้ไปอยู่ในจิตใต้สำนึก ซึ่งฟรอยด์เรียกกระบวนการนี้ว่า repression แต่วิธีการก็ยังเป็นที่งงๆของคนอื่นๆ ว่าจะทำยังไงอยู่ จนในปี 2001 นักจิตวิทยานาม Michael C. Anderson ก็เลยสร้างการทดลองอย่างหนึ่งเพื่อฝึกให้คนลืม 

 

สำหรับคนที่อยากลืมทั้งหลายครับ ผมขอแสดงความเสียใจอย่างแรกก็คือ การทดลองนี้เกิดขึ้นในห้องแล็บ และคุณไม่สามารถทำเองคนเดียวได้แน่ๆ ถ้าจะทำคงต้องให้เพื่อนช่วยและต้องมีการเตรียมตัวกันจริงจังประมาณนึงทีเดียว อย่างที่สองคือตอนเขาทดลอง เขาไม่ได้ทดลองกับคนอกหักให้ลืมคนรักเก่า แต่เขาทดลองเรื่องการฝึกให้ลืมเฉยๆ เพราะฉะนั้นมันอาจจะเอามาใช้ด้วยกันไม่ได้ร้อยเปอร์เซนต์ แต่สำหรับคนที่อยากลุยต่อเพื่อการลืมก็มาดูกันเลย

 

คุณแอนเดอร์สันได้จับอาสาสมัครมา นั่งในห้องทดลอง โดยเขาจะให้คำสองคำที่ไม่เกี่ยวข้องกัน เช่น ยีราฟ-น้ำเปล่า ดอกไม้-เปลวไฟ มา 40 คู่  จากนั้นก็จะทำให้อาสาฯ ฝึกจำคู่ให้ได้ เช่น พอนักวิจัยบอกว่า ยีราฟ อาสาก็จะตอบว่า น้ำเปล่า ทำเช่นนี้จนจำได้ จากนั้นขั้นที่สอง นักวิจัยก็จะให้อาสาฯดูที่หน้าจอ พอหน้าจอขึ้นคำว่า ยีราฟ ในจอก็จะมีสัญลักษณ์ที่จะบอกอาสาฯว่า ให้คิด หรือ ไม่คิด ถ้าขึ้นว่าให้คิด ก็ให้ตอบว่า น้ำเปล่า แต่ถ้าขึ้นว่าไม่คิด ก็ห้ามคิดและห้ามตอบอะไรออกมา ถ้าหากอาสาฯเผอิญเผลอพูดคำคู่นั้นขึ้นมาก็จะมีเสียงปี๊ปดังขึ้นมา โดยแต่ละคำจะถูกแสดงบนหน้าจอ 4 วินาทีและอาสาต้องจ้องไปที่คำตลอด 4 วินาทีนั้น  อาสาฯจะจ้องคอมและทำตามสั่ง(คิด/ไม่คิด)ไปเรื่อยๆ จนสิ้นสุดการทดลอง โดยจะมีบางคำที่ถูกผูกกับคำว่า “ไม่คิด” และโผล่ออกมาในจออยู่เรื่อยๆ เพื่อทดสอบว่าอาสาฯจะลืมคำเหล่านั้นหรือไม่

 

คงสงสัยกันแล้วว่า เอ๊ะ กระบวนการแค่นี้มันทำให้ลืมจริงหรอ คือ แค่บอกให้ไม่คิดเนี่ยนะ?

แต่นักวิจัยก็ทดสอบต่อขั้นที่สองครับ เพื่อดูว่าอาสาลืมจริงหรือไม่ โดยให้อาสาฯลองทวนคำคู่ทั้งหมดดูอีกครั้ง และเพื่อป้องกันไม่ให้แกล้งทำเป็นจำไม่ได้ นักวิจัยได้เพิ่มเงินเข้าไปในการทดสอบนี้ด้วย คือจะจ่ายเงินทุกครั้งที่อาสาฯจับคู่ได้ถูก

 

ผลการทดลองออกมาชัดเจนครับ คำที่ถูกผูกกับ “ไม่คิด” ทำให้อาสาจำได้เพียง 75% เมื่อเทียบกับ คำที่ถูกผูกกับ “คิด” ที่ทำให้อาสาจำได้เกือบ 100%  นั่นคือการทดลองนี้ทำให้คนลืมไปเกือบ 25% เลยทีเดียว

 เป็นยังไงครับ กับวิธีการฝึกให้ลืมที่ได้ผลจริง ย้ำนะครับ ว่ามันต้องมีส่วนผสมของการฝึกให้จำกับฝึกให้ลืมผสมกันอยู่ด้วย เราไม่สามารถเอารูปหน้าของใครขึ้นมาแล้วบอกกับตัวเองว่า “ไม่คิด” ไปเรื่อยๆได้ เพราะนั่นอาจจะทำให้จำหนักกว่าเก่า 

 

ไม่รู้ว่าจะมีใครใจบุญลองทำโปรแกรมขึ้นมาให้พวกเราฝึกให้ลืมกันมั้ย ถ้ามีนี่ยินดีโฆษณาในเพจให้เลย 55 

 

แต่ระหว่างที่รอคนใจดีมาเขียนโปรแกรมให้ เราก็คงต้องทรมานกันต่อไปอีกสักพักล่ะนะ 

เป็นกำลังใจให้ทุกคน

 

อ้างอิง

https://www.nature.com/articles/35066572

 

-สำหรับคนที่สนใจหนังสือ Theory of Love, Theory of Loneliness, Theory of Us สามารถสั่งได้แล้วทางช่องทางนี้นะครับ

https://store.minimore.com/banluebooks/items/theory-love

เล่มละ 176 บ. เท่านั้นนะครับ

-หรือสนใจหนังสืออีกเล่มของผม Managing for Happiness มารู้จักกันทำงานยังไงให้แฮปปี้ ได้ใจ ได้คน ได้งาน ในแบบ management 3.0 (เล่มนี้เป็นเล่มที่ผมชอบมากจนเอามาแปลครับ) https://www.lazada.co.th/products/managing-for-happiness-i578420979-s1067634216.html

หรืออยากแว้บไปอ่านบทความดีๆก่อนได้ที่ https://www.facebook.com/management30th/

-ณ ตอนนี้มี twitter acc กับเค้าละน้า แต่เล่นไม่ค่อยเป็น ดูเหมือนทวิตเตอร์มันจะไม่ต้อนรับผมเลย เพราะโพสผมยาวมากๆ ๕๕๕ https://twitter.com/TheoryoLove